Διατροφογνώστης

Από Κωνσταντίνα Μπακλώρη,Κλινική Διαιτολόγο-Διατροφολόγο MSc,RD

Η ουρική είναι ένα είδος αρθρίτιδας που προκαλείται από τα υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος στο σώμα. Το αυξημένο ουρικό οξύ τείνει να δημιουργεί κρυστάλλους στις αρθρώσεις, προξενώντας φλεγμονή και πόνο στην περιοχή. Εκτός αυτού, πέτρες ουρικού οξέος μπορούν να δημιουργηθούν και στα νεφρά.

Τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος προκαλούνται είτε από υπερπαραγωγή ουρικού οξέος στο σώμα ή από μειωμένη αποβολή του από τους νεφρούς.

Παρακάτω ακολουθούν ορισμένοι λόγοι για τους οποίους μπορεί να αυξηθεί το ουρικό οξύ:

1) Κληρονομικότητα

2) Παχυσαρκία

Η παχυσαρκία έχει συνδεθεί με τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα. Επιπλέον σε ανθρώπους με μεταβολικό σύνδρομο φαίνεται πως η υπερκατανάλωση φρουκτόζης (και κατ επέκταση ζάχαρης) μπορεί επίσης να αυξήσει το ουρικό οξύ. Τα υπέρβαρα/παχύσαρκα άτομα με προβλήματα ουρικού οξέος θα πρέπει να συμβουλεύονται τον κλινικό διαιτολόγο και να αποφασίζουν από κοινού το πρόγραμμα απώλειας βάρους που θα ακολουθήσουν έτσι ώστε να μην επιβαρύνουν την υγεία τους. Έχει αποδειχτεί ότι η υπερβολική στέρηση τροφής και οι αυστηρές, πολύ στερητικές δίαιτες αυξάνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος και χειροτερεύουν τα συμπτώματα της ουρικής αρθρίτιδας.

3) Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ

4) Υπερκατανάλωση κόκκινου κρέατος και κυρίως εσωτερικών οργάνων του ζώου (πχ καρδιά, συκώτι, γλυκάδια κ.α.)

5) Η δίαιτα υψηλή σε πουρίνες προερχόμενες κυρίως από ζωικές τροφές

Τα τελευταία χρόνια η άποψη ότι μια δίαιτα που περιέχει υψηλό ποσοστό πουρινών οποιασδήποτε προέλευσης είναι επιβαρυντική για τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα τείνει να εγκαταλειφθεί. Η επιστημονική κοινότητα δίνει πλέον περισσότερη βαρύτητα στις τροφές υψηλές σε πουρίνες ζωικής προέλευσης (πχ κόκκινο, λευκό κρέας, εσωτερικά όργανα ζώου, θαλασσινά και ψάρια) και λιγότερη σε αυτές με πουρίνες φυτικής προέλευσης (πχ όσπρια, μανιτάρια, κουνουπίδι, σπανάκι). Αυτό ίσως σχετίζεται με το είδος σιδήρου που εμπεριέχουν οι συγκεκριμένες τροφές και κατά ποιο ποσοστό ενεργοποιούν ένα ένζυμο (οξειδάση της ξανθίνης) που ευθύνεται για την υπερπαραγωγή του ουρικού οξέος.

6) Αυξημένη κατανάλωση ζαχαρούχων αναψυκτικών (άλλα όχι τα τύπου diet με γλυκαντικά) και φρουκτόζης ως γλυκαντική ουσία

Η φρουκτόζη είναι ο μόνος υδατάνθρακας που κατηγορείται για αύξηση του ουρικού οξέος στο αίμα. Ο μονοσακχαρίτης αυτός χρησιμοποιεί το «ενεργειακό νόμισμα» ΑTP για το μεταβολισμό του μετατρέποντάς το σε ΑΜP, το οποίο αποτελεί και χημικό πρόδρομο στη παραγωγή του ουρικού οξέος.

7) Υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα

8 ) Φαρμακευτική αγωγή (π χ διουρητικά και κάποια ανοσοκατασταλτικά φάρμακα)

9) Ψωρίαση

Τι θα πρέπει να κάνετε αν έχετε αυξημένο ουρικό οξύ ή ουρική αρθρίτιδα

-Αν είστε υπέρβαροι, η σταδιακή μείωση του σωματικού σας βάρους αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βήματα. Προσοχή όμως! Όπως αναγράφεται και παραπάνω η γρήγορη απώλεια βάρους θα αυξήσει το ουρικό οξύ και θα επιβαρύνει την κατάσταση.

-Αποφύγετε το αλκοόλ

-Περιορίστε κατά πολύ την κατανάλωση κόκκινου κρέατος, των εσωτερικών του οργάνων, θαλασσινών και κάποιων ψαριών

-Ελαττώστε την συχνότητα κατανάλωσης τροφίμων φυτικής προέλευσης, υψηλών σε πουρίνες

-Αποφύγετε την κατανάλωση ζαχαρούχων αναψυκτικών, την κατανάλωση φρουκτόζης ως γλυκαντικό (στα ροφήματα ή ως κύριο συστατικό σε συσκευασμένα/έτοιμα γλυκά) και την υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης

-Πίνετε αρκετό νερό και μη αλκοολούχα υγρά

Τροφές χαμηλές σε πουρίνες που μπορούν να καταναλώνονται άφοβα

Δημητριακά ολικής αλέσεως (δημητριακά πρωινού, καστανό/αναποφλοίωτο ρύζι, μακαρόνια ολικής)

Χρωματιστά φρούτα και λαχανικά υψηλά σε φυτικές ίνες (κόκκινο λάχανο, κόκκινες πιπεριές, πατάτες, μελιτζάνες, μπρόκολο, πράσινα λαχανικά-πιο σπάνια όμως σπανάκι, κουνουπίδι, σπαράγγι και μανιτάρια-, φράουλες, κεράσια, μούρα, μοβ σταφύλια κ α)

Γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά (τυρί, γάλα, γιαούρτι αλλά όχι προϊόντα σόγιας)

Ξηροί καρποί

Τροφές πλούσιες σε πουρίνες που πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο και σε μειωμένη συχνότητα

όσπρια (αρακάς, φασόλια όλων των ειδών, φακές κλπ)

κουνουπίδι, σπαράγγι, μανιτάρια, σπανάκι

πουλερικά, λευκά ψάρια που δεν αναφέρονται στην παρακάτω κατηγορία, τόνος σε νερό, καλαμάρι

κρέας, σούπες και σάλτσες από ζωμό κρέατος

Τροφές πολύ πλούσιες σε πουρίνες που πρέπει να αποφεύγονται τελείως

Συκώτι, εντόσθια (καρδιά/νεφρά/πάγκρεας/μυαλά κλπ), κυνήγια, χήνα, φασιανός, αλλαντικά

μαγιά

σαρδέλες, μαρίδες, αντζούγιες, πέστροφα, μπακαλιάρος, μύδια, κυδώνια, ρέγγες, σκουμπρί, σολομός, γαρίδες, καραβίδες, αστακός diatrofognostis