Από Κωνσταντίνα Μπακλώρη,Κλινική Διαιτολόγο-Διατροφολόγο MSc,RD
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές και αμερικανικές έρευνες 1 στα 100 άτομα πάσχει από κοιλιοκάκη αλλά συνήθως το αγνοεί. Ποια είναι όμως αυτή η μυστήρια νόσος με το περίεργο όνομα;
Η Κοιλιοκάκη είναι μια κληρονομική ασθένεια που προκαλείται από τη δυσανοχή στη γλουτένη, μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη, το κριθάρι και τη βρώμη. Αυτή η αντίδραση του οργανισμού στη γλουτένη προκαλεί βλάβη στις λάχνες του λεπτού εντέρου με αποτέλεσμα να μειώνεται κατά πολύ η απορρόφηση, ζωτικών για την υγεία, διατροφικών συστατικών.
Το γεγονός ότι μέχρι το πρόσφατο παρελθόν θεωρούταν μια σπάνια ασθένεια και ότι μόνο γύρω στο 25% των ασθενών εμφανίζει κλινικά συμπτώματα έχει δυσκολέψει πολύ τη διάγνωσή της.
H Κοιλιοκάκη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και η διάγνωσή της είναι πιο συχνή στις γυναίκες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι άνδρες δεν είναι επιρρεπείς στην ασθένεια.
Ποια είναι τα συμπτώματα όταν υπάρχουν ;
Ένα τρανταχτό σύμπτωμα κοιλιοκάκης είναι η στεατόροια (λίπος στα κόπρανα-αρκετά ανοιχτόχρωμα και μαλακά κόπρανα) μαζί με συχνές διάρροιες σε συνδυασμό με κοιλιακό πόνο και πρηξίματα. Επίσης, το απότομο χάσιμο βάρους και η καθυστέρηση στην ανάπτυξη (σε παιδιά) μπορεί να οφείλεται σε περίπτωση μη διεγνωσμένης κοιλοκάκης.
Λόγω της δυσαπορρόφησης διαφόρων θρεπτικών συστατικών που προκαλεί η κοιλιοκάκη μπορεί να παρουσιαστεί και με τα ακόλουθα κλασσικά συμπτώματα :
1) Αναιμία
2) Συνεχής αίσθηση κούρασης και απώλεια ενέργειας
3) Ενοχλήσεις στην κοιλιά και το έντερο, πρηξίματα (ευερέθιστο έντερο)
4) Συχνές διάρροιες
5) Απότομο ανεξήγητο χάσιμο βάρους
6) Ευερεθιστότητα και δυσκολία στην αναπνοή
7) Επαναλαμβανόμενα έλκη στο στόμα (άφθες)
8 ) Προβλήματα σε αρθρώσεις και οστά – Πόνος στις αρθρώσεις και οστεοπορωτικά κατάγματα
9) Προβλήματα στο σμάλτο των δοντιών
10) Νευρολογικά συμπτώματα (λόγω νευροτοξικής επίδρασης των αντισωμάτων στη γλουτένη)
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω πολλοί κοιλιοκακικοί ασθενείς δεν εμφανίζουν συμπτώματα και όταν τα εμφανίσουν συνήθως αυτά αποδίδονται λανθασμένα σε άλλες παθολογικές καταστάσεις. Δυστυχώς αρκετοί επαγγελματίες υγείας στην Ελλάδα δεν είναι ευαισθητοποιημένοι όσο αφορά τη συχνότητα εμφάνισης της νόσου και τη σοβαρότητά της. Αυτός είναι και ένας από τους κύριους λόγους που η πλειοψηφία των ασθενών παραμένουν αδιάγνωστοι, αφήνοντας την κοιλιοκάκη να δράσει σιωπηλά και να επηρεάσει την παρούσα & μελλοντική ποιότητα της ζωής τους.
Αλληλένδετες ασθένειες
Από μελέτες έχει βρεθεί ότι ένας αριθμός ασθενειών είναι πολύ πιθανόν να συνυπάρχει με την κοιλιοκάκη χωρίς αυτή να έχει διαγνωστεί. Οι πιθανότητες διάγνωσης κοιλιοκάκης λοιπόν αυξάνουν όταν κάποιος πάσχει από :
1) Ερπητοειδή δερματίτιδα (νόσος του Duhring)
Η ερπητοειδής δερματίτιδα επηρεάζει το 15 – 25% των ατόμων με κοιλιοκάκη και τα περισσότερα άτομα δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα από το πεπτικό σύστημα που να παραπέμπει σε κοιλιοκάκη.
2) Διαβήτη τύπου 1
3) Ανεξήγητη χρόνια αναιμία
4) Αυτοάνοση νόσο του Θυρεοειδούς αδένα (αυξημένα αντισώματα κατά του αδένα)
5) Πρωτογενής κίρρωση της χοληδόχου κύστης
6) Σύνδρομο Down
7) Επιληψία
8 ) Οστεοπενία και Οστεοπόρωση (10 φορές αυξημένη πιθανότητα ύπαρξης κοιλιοκάκης)
9) Ρευματοειδής αρθρίτιδα
10) Μικροσκοπική κολίτιδα
Επιπτώσεις
Αν η κοιλιοκάκη δεν διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπτώσεις. Κάποιες από αυτές είναι :
1) Καρκίνος του λεπτού εντέρου
2) Oστεοπόρωση
3) Αναιμία
4) Ελλειπής ανάπτυξη παιδιού και καθυστερημένη εφηβεία
6) Συμπτώματα από ελλειπή απορρόφηση λιποδιαλυτών βιταμινών Α, D, E, K
Πώς διαγιγνώσκεται η κοιλιοκάκη ;
Το πρώτο βήμα για να ανιχνευθεί η κοιλιοκάκη είναι μια απλή εξέταση αίματος για τα επίπεδα αντισωμάτων έναντι της ιστικής τρανσγλουταμινάσης (tTGA) και του ενδομυϊου (ΕΜΑ).
Άτομα σε ομάδες υψηλού κινδύνου (άτομα με διαβήτη τυπου Ι/ με κληρονομικό ιστορικό κοιλιοκάκης/ αυτοάνοσο πρόβλημα θυρεοειδούς αδένα) θα μπορούσαν να ωφεληθούν πολύ από την εξέταση ανίχνευσης.
Επίσης, άτομα με χρόνια μη διορθωμένη αναιμία, νευρολογικά συμπτώματα, οστεοπενία/οστεοπόρωση και ευερέθιστο έντερο θα ήταν καλό να κάνουν την αιματολογική εξέταση.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει περίπτωση η αιματολογική εξέταση ανίχνευσης να είναι αρνητική, ενώ η νόσος είναι παρούσα. Για το λόγο αυτό, ο πιο αξιόπιστος τρόπος διάγνωσης που θα επιβεβαιώσει την ύπαρξη κοιλιοκάκης είναι μέσω βιοψίας στο έντερο (συνήθως του δωδεκαδακτύλου).diatrofognostis
Διατροφογνώστης 
Σχολιάστε